به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری حوزه، دکتر توفیق علی وهبه مدیر مرکز پژوهش های عربی قاهره طی یادداشتی به نقش رسانه در گسترش فرهنگ اتحاد اسلامی پرداخت و از مکر دشمنان و استفاده از رسانه هایشان برای تفرقه افکنی سخن گفت.

ترجمه این یادداشت که متن عربی آن از سوی دکتر وهبه در اختیار خبرگزاری حوزه قرار گرفته، به این شرح است:

اسلام در این برهه از زمان هدف هجمه های کینه‌توزانه و بی‌امان متمرکز از درون و بیرون قرار دارد. این هجمه ها توسط استعمار و استکبار جهانی و صهیونیزم و مبشران و مبلغان مسیحی به‌ سرکردگی آمریکا و مزدوران داخلی‌شان شامل سکولارها، دین‌ستیزان، کمونیست‌ها، مخالفان سنت و... رهبری می‌شود.

* اراده واحد برای دسیسه چینی میان کشورهای اسلامی

همه‌ی این شبکه‌ها در توطئه بر ضد اسلام و کوشش برای فتنه‌انگیزی و دسیسه‌چینی میان کشورهای اسلامی اراده‌ی واحدی دارند. پیشرفت سرسام‌‌آور رسانه‌‌ها که بر ضد اسلام و دولتهای اسلامی شبهه و دروغ می‌پراکنند، در کنار فیلم‌ها و سریال‌ها و برنامه‌هایی که ویژه‌ی جوانان و زنان مسلمان و همه‌ی اقشار و طیف‌های جوامع اسلامی تهیه می‌شود، نیز این شبکه‌ها را در این مسیر یاری می‌رسانند.

* یکی از پرخطرترین مراحل تاریخی

امت اسلام به این آگاهی رسیده است که در معرض هجوم استعماری سازماندهی شده‌ای قرار دارد که بیش از پیش شدیدتر و سخت‌تر است. مسلمانان دریافته‌اند که در حال گذر از یکی از پرخطرترین مراحل تاریخی هستند که به منسجم‌سازی تلاش‌ها در جهت فعالیت سازماندهی‌شده و گسترده‌‌ی رسانه‌ای در رویارویی با این هجوم استعماری بی‌امان نیاز دارد.

* نیاز به رسانه های نیرومند، موثر و سازمان یافته

گام نخست در این مسیر، افزودن بر دامنه‌ی تلاش‌های وحدت‌ساز و نزدیک‌کننده است؛ چراکه اگر مسلمانان اراده‌ی واحدی داشته باشند و مذاهب و طوایف و فرقه‌هایشان به یکدیگر نزدیک شود، از نیرومندترین امت‌ها هستند. اسلام، عامل تجمیع است نه تفریق، وحدت‌آفرین است نه تجزیه‌کننده. مسلمانان امتی هستند که تاریخ باشکوه و گذشته‌ی پرافتخار آنان، عبرت و الگو است. چه، به فرموده‌ی خداوند متعال بهترین امت بوده و خواهند بود.(کنتم خیر أمّةٍ أخرجت للناس) اما این بهترین امت، برای یاری دین و پیروان خود و ایجاد وحدت و حمایت از دولتهای اسلامی چه کار باید بکند؟ پیش از هرچیز، باید از رسانه‌ای نیرومند و مؤثر و سازمان‌یافته برای رویارویی با دشمنانش برخوردار باشد و آن‌گاه به تأسیس و تنظیم اصول و قواعد و نظام اتحادی که بدان چشم دوخته‌ است، بپردازد. اما رسانه‌ی ایده‌آل چیست؟ و ابزار این رسانه برای تحقق هدف فوق کدام است؟

منظور از ابزار رسانه در واقع همه‌ی ابزاری است که در صنعت رسانه و رساندن اطلاعات به مردم به‌کار گرفته می‌شوند، از روزنامه و رادیو و تلویزیون گرفته تا اینترنت و ماهواره.

* رسانه اسلامی چیست؟

همه‌ی رسانه‌ها ذاتاً ابزاری بی‌طرف و خنثی هستند و حکمی ندارند و اگر حکمی درباره‌ی آن‌ها بشود به‌واسطه‌ی پیامی است که دربردارند و نقشی است که ایفا می‌کنند، زیرا رسانه‌ها بسته به اغراض شخص یا اشخاصی که این دستگاه‌ها را در اختیار دارند و در راستای منافع خویش به‌کار می‌برند، قابلیت ایفای نقش خیر و شر را دارند.

اما رسانه‌ی اسلامی چیست؟ رسانه‌ی اسلامی عبارت است از تکنولوژی رساندن حق به مردم به‌منظور پذیرش آن و پایبندی به آن و شناساندن باطل و ردّ آن به‌هدف دوری‌گزیدن از آن. پس رسانه‌ی اسلامی هم نقش سازندگی دارد و هم نقش بازدارندگی.

فرهنگ اسلامی به دلیل سازش‌دادن میان ماده و روح و توجه همزمان به دنیا و آخرت، توانسته است با زندگی مردم همساز شود. ازآن‌جا که دین اسلام از ارزش‌ها و قوانین رفتاری تشکیل یافته، فرهنگ اسلامی یک راهنما و مربی است و با حیات فردی و اجتماعی مرتبط است. فرهنگ اسلامی زمینه‌ی بازدهی را برای انسان فراهم می‌آورد و نیروی تولید و نوآوری را در وی رشد می‌دهد.

* نقشه‌ی رسانه‌ی اسلامی

کشورهای اسلامی و سازمان‌ها و مؤسسات وابسته به آن‌ها همچون سازمان کنفرانس اسلامی و مؤسسات آن، باید در مقابله با رسانه‌ی غربی فاسد‌کننده‌ی جامعه و دین‌ستیز، نقشه‌ای رسانه‌ای طراحی کنند که دو خط مشی را دنبال کند:

1- نقشه‌ی رسانه‌ای برای رویارویی با تهاجم رسانه‌ای و فرهنگی غرب، براساس گزینش ابزارها و وسایل مناسب جهت کاهش سرعت طوفان رسانه‌ای بیگانه و تلاش برای جلوگیری از برنامه‌های ناهمخوان با ارزش‌های جامعه و فرهنگ آن.

2- نقشه‌ی رسانه‌ای به‌منظور حفظ جوانان از نظر سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و تربیتی، عمق بخشی به آگاهی آنان از حقایق و زیان‌های تهاجم فرهنگی، به‌روزرسانی رسانه‌های ملی و اساس قرار دادن تراث اسلامی به عنوان پایگاه تغذیه‌ی فرهنگ سانه‌ای؛ چراکه منبعی غنی برای رویارویی با چالش‌ها و پیامدهای جهانی‌سازی و عاملی کمک‌کننده در ایجاد همگونی فکری و روحی میان جوانان امت است. این مهمّ، با بازگشت به چشمه‌ی زلال و گل‌آلودناشدنی قرآن کریم و سنت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و اندیشه‌ی ائمه‌ی اطهار علیهم السلام میسّر است.

* نقش رسانه‌ها در فرهنگ‌سازی

این نقش یعنی فرهنگ سازی  معرفت بخشی از مهم‌ترین نقش‌هایی است که رسانه‌ها می‌توانند ایفا کنند؛ زیرا ایجاد چارچوب معرفتی برای فرد در واقعیت اجتماعی‌اش، برپایه‌ی آگاهی‌های مستقیم و غیر مستقیم وی به واقعیت اجتمعای پیرامونش استوار است. اما با توجه به دشواری اتکای افراد به آگاهی‌های مستقیم در فهم این واقعیت به دلیل شرایط زمانی که ممکن است برای شخص پیش آید و محدودیت فرصت‌های موجود برای شناخت مستقیم امور پیرامون، آنان این کمبود را با تکیه بر رسانه‌های گروهی جبران می‌کنند. این رسانه‌ها اطلاعاتی از واقعیت پیرامون افراد در اختیار آنان قرار می‌دهند و بدین‌وسیله همچون دیگر نهادهای جامعه، در شناخت‌دهی به افراد از واقعیت پیرامون و نقشی که در آن دارند سهمی ایفا می‌کنند.

مفهوم تربیت رسانه‌ای در اواخر دهه‌ی شصت میلادی بروز کرد و پس از تحولاتی که در آن رخ داد، امروزه به آموزش مسائل مربوط به رسانه در تکنولوژی رسانه‌های نوین شناخته می‌شود و هدف آن آماده‌سازی جوانان برای درک فرهنگ رسانه‌ای پیرامونشان و مشارکت مؤثر در آن است.